બાલાશંકર કંથારિયા

Table of Contents

બાલાશંકર કંથારિયા | Balashankar kantharia | Gujarati sahitya

ગુજરાતી ગઝલના જનક : બાલાશંકર કંથારિયા

ગુજરાતી ભાષાની સૌ પ્રથમ ગઝલ “બોધ” આપનાર બાલશંકર કંથારિયા “દલપતરામના પદરજ સેવક” તરીકે ઓળખાય છે.
તેમનો જન્મ નડિયાદમાં સાઠોદરા જ્ઞાતિમાં થયો હતો.
તેમને ગઝલ લખવાની પ્રેરણા ઉર્દૂ ગઝલકાર હાફિઝ પાસેથી મળી હતી. તેમનો “ક્લાન્ત કવિ” નામનો કાવ્યસંગ્રહ 1885માં પ્રગટ થયો હતો. જે શિખરિણી છંદમાં લખાયો છે. આ કાવ્યમાં સૌંદર્ય અને વિરહનું વર્ણન કરેલું છે.
તેઓ ભારતી ભૂષણ (ત્રિમાસિક), ઈતિહાસમાળા અને કૃષ્ણ મહોદય જેવા સામયિક ચલાવતા હતા.

નોંધપાત્ર ગઝલ	જીગરનો યાર, નાદાન બુલબુલ, બોધ
કાવ્યસંગ્રહ	હરિપ્રેમ પંચદશી (ફારસી ગઝલો), કલાન્ત કવિ
અનુવાદ	કર્પૂરમંજરી (મૂળ સંસ્કૃતના કર્તા રાજશેખર), દેવદાસની રાજનીતિ અને મૃચ્છકટિકમ્ (મૂળ સંસ્કૃત નાટકના કર્તા શુદ્રક)

થયો જે પ્રેમમાં પૂરો થયો છે મુકત સર્વે થી,
મહામસ્તાન જ્ઞાનની મગજમાં તા૨ જુદો છે

જીગ૨નો યા૨ જુદો તો બધો સંસાર જુદો

અરે ! પ્રારબ્ધ તો ઘેલું, ૨હે છે દૂ૨ માગે તો
ન માગે દોડતું આવે, ન વિશ્વાસે કદી ૨હેજે.

ઘડી ઘડી ભણકા૨ ભામિની ઊડી આકાશે આવે છે,
અલક અત૨ ભમકા૨ સુગંધી લહરી લહેકતી આવે છે

ગુજારે જે શિરે તારે જગતનો નાથ તે સહેજે,
ગણ્યું જે પ્યારું પ્યારાએ અતિ પ્યારું ગણી લેજે.

કચેરી માંહી કાજીનો, નથી હિસાબ કોડીનો.
જગત-કાજી બનીને તું વહોરી ના પીડા લેજે